De Raad van State heeft op 23 oktober 2019 twee belangrijke uitspraken gedaan over de Belastingdienst Toeslagen. De Raad van State is de hoogste bestuursrechter in zaken die gaan over bijvoorbeeld Kinderopvangtoeslag.

Je hebt het vast wel meegekregen in de media. De Belastingdienst Toeslagen heeft jarenlang ten onrechte burgers als fraudeurs aangewezen, waardoor die in financiële problemen kwamen. Kinderopvangtoeslag en bijvoorbeeld huurtoeslag werd niet meer uitbetaald en mensen moesten (ten onrechte) soms wel tienduizenden euro’s terugbetalen.

Deze uitspraken gaan over iets anders. Om Kinderopvangtoeslag te krijgen, moet je voldoen aan een aantal voorwaarden. Eén daarvan is dat je de eigen bijdrage aan de kinderopvang of het gastouderbureau zelf wel betaalt. Als je zelf de eigen bijdrage niet betaalt, kan de Belastingdienst de hele Kinderopvangtoeslag (die is betaald aan de kinderopvang) van je terugvragen.

Stel: de kinderopvang voor je twee kinderen kost per maand € 1.200,00. Je hebt recht op Kinderopvangtoeslag van € 1.000 per maand. Je moet dan zelf nog € 200 aan de kinderopvang betalen, anders heb je geen recht op Kinderopvangtoeslag (en moet je dat terugbetalen).

In het verleden was het zo dat als jij voor één maand die € 200 niet had betaald (vergeten), of juist te laat had betaald (pas na een maand of drie) of wel had betaald maar je had geen bewijs (contant betaald, bonnetje kwijt), dan moest je volgens de Belastingdienst de Kinderopvangtoeslag voor het hele jaar terug betalen (€ 12.000 dus). Terwijl je elf maanden lang wel netjes had betaald, en maar één maand niet. De Raad van State vond dat altijd wel prima, ondanks dat dit natuurlijk voor hele grote problemen zorgde voor de burgers, terwijl geen sprake was van fraude.

Jarenlang gingen burgers naar de Raad van State en legden uit dat het niet eerlijk was dat men in dat geval alle Kinderopvangtoeslag moest terugbetalen. De kinderen waren immers naar de opvang gegaan en het geld was ook bij het kinderopvangbedrijf betaald. Hoe moesten mensen opeens tienduizend euro kunnen terugbetalen aan de Belastingdienst? De Raad van State vond dat dit nu eenmaal in de wet stond.

In de uitspraken van 23 oktober 2019 heeft de Raad van State besloten dit te wijzigen. Ze geven toe dat ze jarenlang hebben toegestaan dat de Belastingdienst extreem streng was, maar door de vele schrijnende gevallen die ze door de jaren heen hebben gezien, vinden ze nu dat de Belastingdienst rekening moet houden met de omstandigheden. Kortgezegd komt dat erop neer dat als je bijvoorbeeld niet kan bewijzen dat je één maand de eigen bijdrage niet hebt betaald, dat je dan ook alleen voor die maand de Kinderopvangtoeslag moet terugbetalen. En dus niet voor het hele jaar!